(Franz Ritter von Mikloschitsch, 1813-1891)
Miklošič je predstavljao jednog od najuglednijih slovenskih filologa XIX veka koji se istakao posebnim proučavanjem jezika na Balkanskom poluostrvu. Doktorirao je na Univerzitetu u Gracu na kome je jedno vreme radio kao profesor filosofije. Postoje jasne naznake da je u Gracu učio i klasični i savremeni grčki (iz klasičnog je čak položio i nekoliko ispita). Godine 1838. se preselio u Beč i nadugo zatim doktorirao pravo. Iako je imao doktorate iz dve sasvim suprotne discipline, svoje istraživanje najviše je usmerio prema proučavanju slovenskih jezika. Zbog toga se zaposlio u Carskoj biblioteci u Beču gde je radio od 1844. do 1862. godine. Najverovatnije je da je u tom periodu učio rumunski jezik. U lingvistici se pojavio kritičkim izdanjem Uporedne gramatike indoevropskih jezika autora Franca Bopa, nemačkog indoevropeiste i etimologa. Ovim delom je Miklošič utro put ka dubljem i detaljnijem proučavanju slovenske filologije.
Nakon smrti Jerneja Kopitara, postao je cenzorom za grčke, slovenske i rumunske knjige. Iz Kopitareve bogate zaostavštine priredio je posebnu knjigu od neobjavljenih članaka i radova. Za počasnog člana novoformiranog društva Ujedinjena Slovenije izabran je 1848. godine i prihvatio se funkcije narodno poslanika u Gornjem domu austrijskog parlamenta. Držao je i Katedru za slovensku filologiju na Bečkom univerzitetu od 1849. do 1886. godine. Kao predstavnik kulturnog pokreta Slovenaca bio je jedan od učesnika na književnom dogovoru Srba i Hrvata u Beču 1850. godine. Biran je u članstvo Bečke akademije, u kojoj je imao funkciju sekretara njenog istorijskog i filosofskog odeljenja.
Njegova dela nisu brojna, ali uključuju po prvi put proučavanje vlaškog (rumunskog) jezika, zatim albanskog te romskog jezika. U okviru slavističkih studija posebnu je pažnju poklonio savremenom rukunskom u kome je zapazio veliki broj slovenskih reči. Ovo mu je poslužilo da objavi rad pod naslovom Slovenski elementi u rumunskom jeziku. Zbirka ćiriličnih izvora, Monumenta Serbica Spectantia Historiam Serbiae, Bisiae, Ragusii objavljena je u Beču 1855. godine, i danas predstavlja izuzetno korisnu hrestomatiju bosanskih srednjevekovnih izvora. Za slovensku filologiju su mnogo važnija njegova sledeća dela:
- Uporedna gramatika slovenskih jezika (u 4 toma),
- Etimološki rečnik slovenskih jezika (koji se i danas smatra nezaobilaznim kao polazna osnovica za dalja etimološka istraživanja),
- Staroslovensko - grčko - latinski rečnik (uporedni rečnik prve takve vrste u okvirima slovenske filologije).
Njegova svesrdna i temeljna proučavanja balkanskih jezika omogućila su mu da prvi zapazi i pokuša da protumači postojanje zajedničkih odlika u tim jezicima. On je bio prvi koji je te sve odlike opisao, klasifikovao i nazvao balkanizmima. Zaključke je izveo oslanjajući se prvenstveno na vlaški (rumunski), a sva ta zapažanja i danas vrede, čineći tako osnovni temelj na kome počiva balkanska lingvistika. Mnogi slovenski filolozi bili su njegovi učenici i sledbenici, među njima su se posebno istakli Đuro Daničić i Vatroslav Jagić.
Galerija
